به گزارش سرویس اقتصادی «خبرنامه دانشجویان ایران»؛ بر اساس نظر کارشناسان اقتصادی، علت عدم توفیق دولت در کنترل تورم را باید در ریشه تورم موجود بررسی کرد. به طور کلی می‌توان ۳ منشا برای تورم برشمرد که شامل «تورم فشار تقاضا»، «تورم فشار عرضه» و «تورم انتظاری» است.
بر اساس اینکه منشا تورم کدام یک از عوامل فوق است، راهکار کنترل تورم نیز متفاوت خواهد بود. در صورتی که منشا تورم ناشی از افزایش نقدینگی و رشد تقاضای کالا و خدمات باشد که آن را با نام تورم فشار تقاضا می‌شناسیم، راهکار آن اتخاذ سیاست انقباضی به حساب می‌آید. نگاهی به راهکارهای اتخاذ شده توسط دولت موید این موضوع است که تیم اقتصادی دولت منشا تورم کنونی را ناشی از افزایش تقاضا می‌داند و به همین خاطر سیاست‌های انقباضی را برای کنترل آن در پیش‌گرفته است. سیاست‌هایی که پس از گذشت یک سال و نیم از دولت ناکافی بودن آن مشخص شده‌است و باید سیاست‌های تکمیلی همراه آن اعمال شوند.
نرخ ارز مهم‌ترین شاخصی است که فعالان اقتصادی براساس آن، چشم انداز خود از آینده را تعدیل می‌کنند. افزایش نرخ ارز منجر به تشدید انتظارات تورمی می‌شود و به سرعت اثر خود را بر قیمت سایر کالاها و خدمات نمایان می‌سازد.
به گفته معتضدی براساس گزارش مرکز آمار قیمت متوسط متوسط مسکن در تهران فقط در دی ماه ۹.۸ درصد افزایش یافت که مهم‌ترین عامل چنین جهشی رشد دلار است، بنابراین اگر دولت می‌خواهد در کوتاه مدت تورم را کنترل کند باید بتواند نرخ ارز را کنترل کند و بدون کنترل نرخ ارز، امکان کنترل تورم انتظاری و بالتبع تورم کل وجود نخواهد داشت.
درباره علت ایجاد تورم، در اقتصاد نئوکلاسیک متعارف دیدگاهی وجود دارد که ایجاد تورم را صرفا معلول خلق نقدینگی توسط دولت می‌داند. به این ترتیب افزایش قیمت ارز نیز صرفا از کانال رشد نقدینگی دیده می‌شود . در حالی که نگاهی به واقعیت‌های اقتصاد ایران نشان می‌دهد افزایش قیمت ارز و شوک‌های ارزی بیش از آنکه معلول نقدینگی باشد علت آن است.
از این رو مهدی موحدی‌بک‌نظر در برنامه ثریا نگاه متفاوتی نسبت به ریشه تورم ارائه می‌کند که شاید کمتر به آن پرداخته شده باشد. او می‌گوید در دهه گذشته سه بار شاهد شوک‌های تورمی بوده‌ایم، بنابراین برای حل این مسئله نباید تنها اتفاقات سال ۱۴۰۱ را بررسی کنیم.
هر موقع که با شوک‌های تورمی مواجه می‌شویم، می‌بینیم که یکی از عوامل؛ افزایش نرخ ارز بوده است. با افزایش نرخ ارز چند اتفاق می‌افتد:
۱. افزایش هزینه‌های تولید
۲. افزایش هزینه‌های دولت
۳. افزایش تورم انتظاری
۴. افزایش سوداگر
این عوامل باعث افزایش نقدینگی و در نتیجه تورم می‌شوند. در ادامه خود نرخ ارز از این افزایش تورم تاثیر می‌پذیرد و این #چرخه_قهقرایی ادامه می‌یابد!
گزارش از حسین احسانی زاده
